Köprüden Önce Son Çıkış
Covid-19 salgını ile şimdi geldiğimiz nokta, köprüden önce son çıkış. 6 ay sonra çok geç olacak. Çünkü öyle bir döneme giriyoruz ki kaliteyi ekonomik koşullarda sunanlar öne geçecek.
Hayatımızda yazılı olmayan ama genel kabul görmüş kurallar ve teamüller var. Bunlara alışığız. Sorgulamadan varlığını bildiğimiz şeyler. Mesela İstanbul’da yaşayanlar için trafik hayatın olağan akışında yer alır. Hiç kimse “Tüh! Bugün trafiğe takıldık. Nereden çıktı bu” demez.
Bizim işlerde de benzer durum vardır. İşler iyi giderken satışlar yolundayken hiç kimse bize başvurmaz. “Bu sene satışlarım çok iyi gitti, ben bu performansımı sürekli hale getirmek, önümüzdeki senelere de yaymak istiyorum” demez.
Covid-19 salgını ile şimdi geldiğimiz nokta, köprüden önce son çıkış. 6 ay sonra çok geç olacak.
Kadıköy’deki restoran sahibi,
Beşiktaş’taki balıkçı,
Genç yazılımcı,
AVM’deki mağaza sahibi,
Sanayideki imalatçı
Köşe başındaki emlakçı
Bunların tamamından duyduğum ortak ses: İşler bozuk!
Hepsine soruyorum “Peki sen ne yapıyorsun?” diye. Doyurucu bir yanıt alamıyorum. Fazlaca konuşuyor, şu söz ile bitiriyorlar “Ben bildiğim gibi, eskisi gibi, devam ediyorum.”
Bu diyaloglarla ilgili yorumum, bu insanlar “Benim bir şey yapmam lazım, farkındayım, ama ne yapacağımı bilmiyorum” demek istiyorlar.
Bir restoran sahibiyle konuşmamızda işlerin tadı yok dedi. Hemen sordum. İşlerin tadı yoksa küçülmen gerekir kontrollü küçülme yapabiliyor musun?
“Ben anlamam abi o işlerden, nasıl bir şey o?” diye sordu bana.
Madem işler küçüldü giderlerini de gelirlerini de yönetmen gerekir. Sık gelen müşterilerini, müdavimlerini tutman gerekir dedim. Lafımı kesip cevap olarak “bir kız aldık kapıda müşterileri karşılıyor” dedi. Müdavimlerinin bu hijyen hassas dönemde güvenle burada yemek yiyebileceklerini anlatman, buraya gelmeye özendirmen teşvik etmen gerekir. Tahmini olarak gelecek kişi sayısına göre de yiyecek miktarını ve yiyecek kalitesini ayarlayabilirsin. Gelecek kişi sayısını yaklaşık olarak bilirsen, gün sonunda çöpe attığın yemeklerden bile tasarruf edebilirsin
Bildiğiniz gibi bu konuda pazarlama enstrümanları devreye giriyor. Sosyal medyada ne yapıyorsun diye soruyorum “kendi facebook hesabımdan bi’şeyler paylaşıyorum” diyor.
Mahalledeki emlakçı “işler durgun” diyor. Hareketlendirmek için sen ne yaptın? Diye soruyorum.
“İnternette ilan veriyorum” diyor. Portföyünü nasıl geliştiriyorsun diyorum, ihtiyacı olan beni buluyor diyor. En son ne zaman buldu diyorum. 3-4 ay oldu diyor. Ve işlerin durgun olmasından şikâyet ediyor.
AVM’de mağazası olan bir işveren, AVM yönetiminin kira konusundaki yaklaşımından ve devletimizin sağladığı kısa çalışma ödeneğinden memnun. “Kendi yaptıklarından memnun musun?” diye soruyorum.
“Bir şekilde bu gemiyi yüzdüreceğiz” diyor. “Ben farklı bir şey yapmadım” demek istiyor.